به گزارش "پایگاه اطلاع رسانی سازمان بسیج پیشکسوتان جهاد و شهادت"  به نقل از جوان،  نیره ساری - این روز‌ها کلمه نانو را همه‌جا می‌شنویم؛ از مترو، مغازه‌ها و پاساژ‌ها گرفته تا روزنامه، اخبار داخلی و خارجی. مقیاس کوچکی که نه تنها با چشم، بلکه با قوی‌ترین میکروسکوپ‌های نوری هم قابل دیدن نیست. اما امروزه همین مقیاس کوچک، با وجود اینکه مقیاس‌های بزرگ‌تر و کوچک‌تر از آن هم وجود دارد به یک علم تبدیل شده است. علمی که ایران به همت بلند محققان و پژوهشگران این عرصه توانسته از سد کشورهایی، چون کره‌جنوبی، آلمان، ژاپن، انگلیس، فرانسه و روسیه عبور کند و به جایگاه چهارم تولید مقالات نانو دست پیدا کند. موضوع قابل اهمیتی که انتظار می‌رود با حمایت، تشویق و ترغیب از ایده‌های فناورانه، طرح‌ها، توصیه‌های محققان و دانشجویان این عرصه، به سرنوشتی که دامن‌گیر فناوری‌هایی، چون هوا و فضا شد، دچار نشود.

فناوری نانو، موج چهارم انقلاب صنعتی و پدیده‌ای بزرگ به شمار می‌رود که در تمامی گرایش‌های علمی راه یافته است. این حوزه از جمله موارد افتخارآمیز پس از انقلاب اسلامی و به طور خاص سال‌های اخیر در کشور محسوب می‌شود که با ورود پژوهشگران کشورمان از اوایل دهه ۸۰ پیشرفت‌های چشم‌گیری را به دنبال داشته است. گفته می‌شود، هم‌اکنون به لحاظ ثبت اختراع و به خصوص تولیدات علمی، جایگاه چهارم دنیا را دارا هستیم. از جمله دستاورد‌های فناوری نانو در کشور می‌توان به تولید و معرفی انواع و اقسام محصولات از جمله محصولات خانگی نانو، خودرو نانو، منسوجات نانو، آرایشی و بهداشتی، کشاورزی، ساختمانی و دارویی از سوی ۱۶۰ شرکت نانویی فعال اشاره کرد که بیش از ۳۷۰ قلم محصول را شامل می‌شود.

با نانو چه کار می‌توان کرد؟
فناوری نانو در علوم مختلفی قابل استفاده است. در پزشکی فناوری نانو دارو‌های ضد ویروسی مانند Nano Viricides, دارو‌هایی که آنفلوآنزا، ایدز/HIV, تبخال، تب استخوان شکن/تب دانگ را مورد هدف قرار می‌دهند شامل می‌شود.
از فناوری نانو می‌توان برای بهتر کردن ساختار و طعم غذا و نگهداری و محافظت از غذا در برابر میکروب‌ها به وسیله بسته‌هایی که در آن‌ها فناوری نانو به کار گرفته شده استفاده کرد.
مدار الکتریکی در حال کوچک‌تر شدن است و این فناوری نانو است که چنین پیشرفت‌هایی را امکان‌پذیر می‌کند. جولای گذشته IBM اعلام کرد که در حال کار روی یک چیپ کامپیوتری است که از ترانزیستور‌های ۷ نانومتری استفاده خواهد کرد که چیپ ۱۴ نانو متری اینتل را شکست خواهد داد.
کاربرد‌های فناوری نانو در بخش انرژی هم شامل ذخیره‌ی انرژی و هم شامل بازیابی نفت و گاز است. برای مثال، شرکت Pyro Genesis کانادا از فرآیند‌ها و ابزار‌های خود که پایه آن‌ها پلاسما است استفاده می‌کند تا به شرکت‌های نفت و گاز کمک کند تا بیشتر دوست‌دار محیط زیست شوند و عملیات بازیابی کارآمدتر انجام دهند.
فناوری نانو همچنین در بخش انرژی قابل تجدید به کار می‌رود. فناوری نانو ورای بهسازی سلول‌های خورشیدی، در طیف وسیعی از برنامه‌های محیطی و بهداشتی شامل تصفیه آب و هوا نیز حائز اهمیت است. علاوه بر این، فناوری نانو برای بهبود کیفیت هوا نیز به کار می‌رود.

ارتقای جایگاه ایران
در حالی که ایران تا پایان ماه آوریل ۲۰۱۱ از بین ۳۰ کشور جهان، ایران با تعداد ۸۵۰ مقاله جایگاه دوازدهم را به خود اختصاص داده بود. براساس جدیدترین رتبه‌بندی پایگاه ISI در سال ۲۰۱۸ با فاصله‌ای معنادار از کشورهایی، چون فرانسه، انگلیس، آلمان، کره‌جنوبی و ژاپن که جایگاه بالاتری داشتند، ایران توانسته است با پشت‌سر گذاشتن این کشور‌ها با تولید ۵ هزار و ۸۹ مقاله، در صدر فهرست و در جایگاه چهارم جهان قرار گیرد. به گفته سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو، این فناوری قادر است که وضعیت زندگی مردم را بهبود ببخشد و در کشور تولید ثروت کند. این در حالی است که صاحبنظران این عرصه ضمن تحسین پیشرفت‌های حوزه نانو در کشورمان، در عین حال معتقدند هنوز جامعه ایرانی به‌صورت ملموس اثرات حاصل از این علم را با وجود تولید انواع و اقسام محصولات در زندگی روزمره خود حس نکرده‌اند. ثبت میزان تولید ثروت ناشی از این فناوری در کشور نشان می‌دهد که محصولات نانو در کشور درآمدزایی و ثروت‌آفرینی خوبی داشته است. این درآمدزایی در سال ۹۵ حدود ۷۰۴ میلیارد تومان و برای سال ۹۶ بالغ بر هزارمیلیارد تومان بوده است.

آمار قابل توجه دانشجویان نانو فناوری
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو به آمار جالب‌توجهی در این زمینه اشاره کرده و توضیح داد: ما اکنون ۳۵ هزار نفر دانشجو و فارغ‌التحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در حوزه نانو فناوری داریم و این در حالی است که در آغاز راه تنها ۱۰ استاد در زمینه نانو فناوری داشتیم. اکنون ۲ هزار و ۴۵۰ عضو هیئت علمی فعال در حوزه نانو فناوری داریم و سال گذشته ۹ هزار و ۳۲۵ مقاله علمی در سطح جهانی منتشر کرده‌ایم.
گفتنی است مطابق آمار منتشر شده کشور‌های چین، آمریکا و هند رتبه‌های اول تا سوم حوزه نانو را به خود اختصاص داده‌اند. بر همین اساس انتظار می‌رود با حمایت، تشویق و ترغیب از طرح‌ها و ایده‌های فناورانه دانشجویان و محققان حوزه نانو، از بی‌انگیزگی و رخوتی که باعث خروج نخبگان در سایر فناوری‌هایی، چون هوا و فضا شده است، جلوگیری کرد.

منبع: روزنامه جوان