بسیج پیشکسوتان

شبکه های ماهواره ای که در حال حاضر مخاطبان مختلفی را با سلایق و تفکرات گوناگون به خود اختصاص داده با پخش برنامه های متنوع اما هدفمند و ترویج بدحجابی و بعضا بی حجابی و اباحه گری مستقیما فرهنگ غنی اسلامی و ایرانی را نشانه رفته اند و هدفی جز قالب تهی کردن از هویت زن مسلمان ایرانی ندارند. آنها به این موضوع واقفند که نقش زن در خانواده ایرانی بسیار مهم جلوه می کند و هدف قرار دادن اندیشه و باور زنان مساوی است با سست کردن و اضمحلال اساس خانواده ودرنهایت فروپاشی جامعه ایرانی واسلامی که نقطه نهائی جنگ نرم دشمن است.
علیرضا مالمیر - کارشناس و نویسنده طنین یاس
گواه این موضوع صدها شبکه تلویزیونی فارسی زبان است که بعید به نظر می رسد با صرف هزینه های گزاف هدفشان فقط سرگرم کردن مخاطب باشد این شبکه ها در بین برنامه های به ظاهر سرگرم کننده با دادن خوراک مسموم به افکار معصوم زنان به هدفشان  می رسند به طوری که مخاطب ناخواسته تحت تاثیر آن قرار می گیرد. یکی از کارکردهای این شبکه ها القای عدم ضرورت پوشش برای زن می باشد و به او غیرمستقیم اینگونه القا می کند که پوشش مانع پیشرفت زن و مانند زندان برای اوست و برای اینکه او را تحت تاثیر قرار دهند و باورش را اقناع کنند از طریق شعله ورساختن حس ملی گرایانه و آریا مسلکی ذهن او را درگیر این موضوع می کنند که  در ایران باستان حجاب و پوشش برای زن ضرورت نداشته و مربوط به ورود اسلام به ایران، بعد از تشکیل دولت شیعی صفویه است و اکنون چرا باید به رعایت آن تن بدهیم ؟
یعنی با القای این شبهه می خواهدبه او بفهماند داشتن پوشش برای زن با فرهنگ ایرانی در تضاد است و این پوشش یک موضوع نشات گرفته از اسلام عربی است! یکی از علت های مهم بدپوششی در جامعه می تواند نشات گرفته از این طرز فکر و باور خود پنداشته از مقوله حجاب و پوشش در ایران باشد باوری که چه بخواهیم و چه نخواهیم در حال پیشرفت و جایگیری در ذهن مردم است و این مهم می طلبد که نهادها ودستگاه های ذیصلاح مانند صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی به دنبال راه حلی برای برون رفت از این چالش فرهنگی باشند که اگر دیر به داد آن برسیم از این فرهنگ در اینده ای نه چندان دور چیزی باقی نخواهد ماند.
در این یادداشت ما برآنیم  که به بررسی حجاب و پوشش در ایران با استناد به منابع معتبر تاریخ ایران باستان و آئین زرتشت نسبت به این موضوع بسیار مهم اما دیده نشده یا کمتر دیده شده بپردازیم تا با بررسی متون معتبر تاریخ ایران قبل از اسلام و آئین زرتشت؛ افکار عموم مردم را متوجه این موضوع نمائیم که حجاب نه تنها از زمان صفویه بلکه قبل از ورود اسلام به سرزمین مهد تمدن و فرهنگ غنی ایران وجودداشته و پس از ورود ائین و فرهنگ و تمدن انسان ساز اسلام به این مرزوبوم و همگام و همراه شدن این دو تمدن و فرهنگ غنی-فرهنگ اسلامی ، ایرانی- با یکدیگر که مانند دو بال در پرواز مکمل یکدیگرند به اوج شکوفائی و کمال در همه زمینه ها خاصه حجاب و پوشش بانوان رسید.

پوشش بانوان در ایران باستان چگونه بوده است؟
تاریخ پوشاکبه طور کلی بخشی از تاریخ تمدنو فرهنگانسان است و برای آگاهی از پوشش در ایران، باید فرهنگ مردم ایران را هم بررسی کرد.
روند تاریخ تمدن و فرهنگ انسانی از زمانی آغاز شد که انسان‌ها زندگی فردی و غارنشینی را رها کرده و هسته‌های ابتدایی نخستین جامعه بشری را پدید آوردند. از این رو در هر جامعه‌ای بنا به شرایط زیر نوع پوشاک و پوشش زنان و مردان متفاوت شد:
آب و هوا و شرایط اقلیمی، پدیده شهرنشینی، کار و پیشه، کشف منابعی چون مس و فلزات، پیدایش ادیان و مذاهب (جهان بینی)، وقوع جنگ‌ها
پوشش زنان در ایران باستان بنا به شرایطی که ذکر شد همیشه سبک و اسلوب خاصی داشته‌است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که پوشش تمام بدن در دوره‌های مختلف تاریخی چه نزد زنان و چه نزد مردان در ایران یک حقیقت بوده ‌است و به هیچ وجه ایرانیان در برهنگی به سر نمی برده‌اند. پوششی با تزئین و آراستگی کامل وجودد اشته است.برخی معتقد هستند که این پوشش کامل و آراسته به نوعی ریشه به وجود آمدن حجاب در دنیا است.
ویل دورانتمعتقد است نقش پوشش و حجاب زنان در ایران باستانچنان برجسته‌است که می‌توان ایرانرا منشاء اصلی پراکندن حجابدر جهاندانست.
دایره‌المعارف لاروسنیز به وجود حجاب زنان در ایران باستان اشاره می‌کند. در تفسیر اثنی عشری چنین آمده‌است: «تاریخ نشان می‏دهد که حجاب در فرس(فارس) قدیم وجود داشته‌است.»
دین زرتشتی: زرتشتدر حدود بیش از هزار سال (و به روایاتی بیش از هزاران سال) پیش از میلاد مسیح، در کتاب یسنابر عفت سرشتین در کنار پوشش ظاهری پافشاری کرده‌است.
بر پایهٔ آنچه موبد «رستم شهرزادی» گفته‌است، پوشش زن باید به گونه‌ای باشد که حتی یک تار موی او نیز آشکار نگردد. در خرده اوستا، چنین آمده‌است: «همگان نامی ز تو بر گوییم و همگان سر خود را می‌پوشیم و آن گاه به درگاه دادار اهورمزدا نماز می‌کنیم».
در کتاب پوشاک باستانی ایرانیان در ذیل عنوان «پوشاک اقلیت‏های میهن ما» در مورد حجاب زنان زرتشتی چنین می‏خوانیم: «این پوشاک که بانوان زرتشتی از آن استفاده می‏کنند، شباهتی بسیار نزدیک به پوشاک بانوان نقاط دیگر کشور ما دارد. چنان‏ که روسری آنان از نظر شکل و طرز استفاده، نظیر روسری بانوان بختیاری است و پیراهن، شبیه پیراهن بانوان لُر در گذشته نزدیک است و شلوار، از لحاظ شکل و بُرش، همان شلوار بانوان کُرد آذربایجان غربی است و کلاهک، همان کلاهک بانوان بندری است».
در باور سنتی و گزارش اوستا، هالهٔ از روشنایی به نام خُوَرِنَه (فر) پیرامون تن ِ انسان را فرا گرفته‌است این هالة نور در انسانهایی که نیکوکار باشند و به خداوند نزدیکتر شوند با شعاع بیشتری همراه‌است چون این هاله نور، پیرامون سر انسان بیشتر است عقیده بر این است که به هنگام نیایش و برای ایجاد تمرکز حواس به هنگام راز و نیاز با خداوند بایستی سرها پوشیده باشند از سوی دیگر پوشیدن سر به هنگام نیایش هماهنگی در چهره‌ها ایجاد می‌کند و چهرة انسان روحانی تر خواهد بود.
پوشش زنان در اقوام مختلف تاریخ کهن ایران
مادها
برپایه پذیرفته‌ شده‌ترین نظریهٔ کنونی، آریاییانی که به فلات ایرانآمدند، به سه دستهٔ اصلی تقسیم شدند: مادها، پارس‌هاو پارت‌ها. مادهانخستین دودمان ایرانی را در ایران تشکیل دادند. دولت ماد را می توان پیشاهنگ دولت آریایی و دولت بزرگ هخامنشی دانست چه «هووخشتر» دولتهای نیرومند آن زمان یعنی آشور و بابل را ضعیف ساخت و بر ارمنستان و آسیای صغیر تا رود هالیس دست یافت. عیلام، پارس، هیرکانی، طبرستان از دولت ماد اطاعت می‌کردند. این دولت اصول کشورداری قبایل متحد و فنون نوین جنگ را بوجود آورد. چنانکه کوروش پس از فتح ماد همدان را که پایتخت دولت ماد بود، مرکز پادشاهی خود قرار داد و پارسیان از آداب و رسوم و حتی طرز پوشاک مادها بهره مند شدند.
کتاب «پوشاک باستانی ایرانیان» دربارهٔ پوشش زنان در دوران مادها با تکیه بر نقوش برجستهٔ برجا مانده می‌گوید که پوشاک زنان آن دوران از دید شکل با پوشاک مردان یکسان است. در ادامه دربارهٔ آن نقوش چنین می‌نویسد:«مرد و زن به واسطه اختلافی که میان پوشش سرشان وجود دارد، از هم تمیز داده می‌شوند. به نظر می‌رسد که زنان پوششی نیز روی سر خود گذارده‌اند و از زیر آن گیسوهای بلندشان نمایان است.»
هخامنشیان
به نظر می‌رسد که پوشش زنان در دوران هخامنشیان با دوران مادها چندان تفاوتی نکرده باشد. پیرامون پوشاک زنان در این دوره چنین نوشته شده‌است: «از روی برخی نقوش مانده ازآن زمان، به زنان بومی بر می‌خوریم که پوششی جالب دارند. پیراهن آنان پوششی ساده و بلند یا دارای راسته چین و آستین کوتاه‌است. به زنان دیگر آن دوره نیز برمی خوریم که ازپهلو به اسب سوارند. اینان چادری مستطیل برروی همه لباس خود افکنده و در زیر آن، یک پیراهن با دامن بلند و در زیر آن نیز، پیراهن بلند دیگری تا به مچ پا نمایان است.»
ویل دورانتدربارهٔ زنان در دوران هخامنشیانمی‌گوید: «زنان طبقات بالای اجتماع جرأت آن را نداشتند که جز درتخت روان روپوش دار از خانه بیرون بیایند. هرگز به آنان اجازه داده نمی‌شد که آشکارا با مردان آمیزش (اختلاط) کنند. زنان شوهردار حق نداشتند هیچ مردی را، حتی پدر یا برادرشان باشد، ببینند. در نقش‌هایی که درایران باستان برجای مانده، هیچ صورت زنی دیده نمی‌شود و نامی از ایشان به نظر نمی‌رسد.»
همچنین توسط یک هیئت روس در دره پازیریک قطعه فرشی کشف شده‌است که مراسم مذهبی را ترسیم می‌کنند که توسط چهار زن جشن گرفته شده‌است. آنها ایرانی الاصل هستند و لباس هخامنشی به تن دارند. رنگ پوست شخصیت‌ها سفید، چشم هایشان قهوه‌ای و موهایشان آبی است. در این فرش شباهت لباس زنان با مردان بسیار قابل توجه‌است، فرضیه‌ای که توسط هرودوت پیش از این تایید شده‌است.
اشکانیان
پس از هخامنشیانو تاخت و تاز اسکندر مقدونیبه ایران، هنگامی که وضعیت سلوکیانآشفته بود، اشکانیانایرانی که از پارت‌هابودند، به حکومت رسیدند. در این دوران که نفوذ ادیان بوداییو مسیحیتاز شرق و غرب، آیین زرتشتی را کم‌رنگ نموده بود، زنان ایرانی همچون گذشته دارای حجابپوشیده‌ای بوده‌اند.
در این باره چنین می‌خوانیم: «لباس زنان اشکانی پیراهنی بلند تا روی زمین، گشاد، پرچین، آستین‌دار و یقه راست بوده‌است. پیراهندیگری داشته‌اند که روی اولی می‌پوشیدند و قد این یکی نسبت به اولی کوتاه و ضمنا یقه باز بوده‌است. روی این دو پیراهن چادریسرمی کردند.»
درجای دیگر آمده‌است: «چادرزنان اشکانیبه رنگ‌های شاد و ارغوانی و یا سفید بوده‌است. گوشه چادر در زیر یک تخته فلزی بیضی منقوش یا دکمه که به وسیله زنجیری به گردن افکنده شده، بند است. این چادر به نحوی روی سر می‌افتاده که عمامه (نوعی کلاه زنانه) را در قسمت عقب و پهلوها می‌پوشانیده‌است.»
درکتاب «پارتیان» نیزآمده‌است: «زنان عهد اشکانی قبایی تا زانو برتن می‌کردند، با شنلیکه برافکنده می‌شد و نیز نقابیداشتند که معمولاً به پس سر می‌آویختند.»
همچنین از آثار این دوره، روسری ابریشمینخوش رنگ و نگار و نفیس زنان سنگسری به جا مانده‌است که «ساخته مکنه» نام دارد و سده‌هاست که زنان سنگسریآن را می‌بافند و می‌آرایند. آنان این روسری را به ترتیب خاصی بر سر خود می‌بندند، که این خود نمونهٔ کامل پوشش سر زنان در زمان اشکانیان می‌باشد.
در دورهٔ اشکانیان پوشش زنان شامل پیراهن شلوار و در مراسم‌های رسمی و مذهبی همراه با شال بلندی بودهاست که نمونه‌های آن در مجسمه‌های دورهٔ اشکانیان نمایان است. این مجسمه‌ها بانو اوبال و دخترش را با کلاهی بلند وجواهر نشان همراه با شال بلندی که در پشت آویزان است و گیسوان بافته و جمع سده و پیراهنی دراپه(چیندار به صورت افقی) و شلوار دراپه و جواهرات فراوان نشان می‌دهد که بسیار یادآور پوشش بانوان هندی است.
در جلد اول " تاريخ تمدن " صفحه 552 راجع به ايرانيان آمده است : پس از داريوش مقام زن مخصوصاً در طبقه ي ثروتمند تنزل پيدا كرد . زنان فقير چون براي كار كردن ناچار از آمد و شد در ميان مردم بودند آزادي خود را حفظ كردند اما در مورد زنان ديگر گوشه نشيني زمان حيض كه برايشان واجب بود رفته رفته امتداد پيدا كرد و سراسر زندگي اجتماعي شان را فرا گرفت و اين امر مبناي پرده پوشي در ميان مسلمانان به شمار مي رفت . زنان طبقات بالاي اجتماع جرات آن را نداشتند كه جز در تخت روان روپوش دار از خانه بيرون بيايند و هرگز به آنان اجازه داده نمي شد كه آشكارا با مردان صحبت كنند .
زنان شوهر دار حق نداشتند هيچ مردي را ولو پدر يا برادرشان باشد ببينند . در نقش هايي كه از ايران باستان بر جاي مانده هيچ صورت زني ديده نمي شود و نامي از ايشان به چشم نمي خورد .
پوشش زن مسلمان ایرانی نشان از پویائی هویت فرهنگی است
چنانچه ملاحظه مي فرماييد حجاب سخت و شديدي در ايران باستان حكمفرما بوده تا جايي كه حتي پدران و برادران نسبت به زن شوهردار نامحرم شمرده مي شدند .
به عقيده ي ويل دورانت مقررات شديدي كه طبق رسوم و آئين كهن درباره ي زن حائض اجرا شده كه در اتاقي محبوس بوده و همه در مدت عادت زنانگي از او دوري مي جسته اند و از معاشرت با او پرهيز داشته اند ، سبب اصلي پيدا شدن حجاب در ايران باستان بوده است .
اما اينكه مي گويد : اين امر خود مبناي پرده پوشي در ميان مسلمانان به شمار مي رود منظور چيست ؟
آيا مقصود اين است كه علت رواج حجاب در ميان مسلمانان مقرراتي است كه درباره ي زن حائض اجرا مي شود ؟ همه مي دانيم كه در اسلام چنين مقرراتي هرگز وجود نداشته است و ندارد . زن حائض در اسلام فقط از برخي عبادات واجب نظير نماز و روزه معاف است و همخوابگي با او نيز در مدت عادت زنانگي جايز نيست . ولي زن حائض از نظر معاشرت با ديگران هيچ گونه ممنوعيتي ندارد كه عملاً مجبور به گوشه نشيني شود و اگر مقصود اين است كه حجاب رايج ميان مسلمانان عادتي است كه از ايرانيان پس از مسلمان شدنشان به ساير مسلمانان سرايت كرده باز هم سخن نادرستي است . زيرا قبل از اينكه ايرانيان مسلمان شوند آيات مربوط به حجاب نازل شده است .
از سخنان ديگر ويل دورانت هردو مطلب فهميده مي شود يعني هم مدعي است كه حجاب به وسيله ي ايرانيان پس از مسلمان شدنشان در ميان مسلمانان رواج يافته و هم مدعي است كه ترك همخوابگي با زن حائض در حجاب مسلمانان و لا اقل در گوشه گيري آنان موثر بوده است ! ( مسئله حجاب ص 22 و 23 )
كنت گوبينو در كتاب " سه سال در ايران " معتقد است كه حجاب شديد  دوره ي ساساني در ميان ايرانيان باقي ماند . او معتقد است كه آنچه در ايران ساساني بوده است تنها پوشيدگي زن نبوده بلكه مخفي نگه داشتن زن بوده است . او مدعي است كه خودسري موبدان و شاهزادگان آن دوره به قدري بوده كه اگر كسي زن زيبايي در خانه داشت نمي گذاشت كسي از وجودش آگاه شود و حتي الامكان او را پنهان مي كرد زيرا اگر معلوم مي شد كه چنين خانم زيبايي در خانه اش است ديگر مالك و احياناً مالك جان خودش هم نبود .

اما حجاب در اسلام  معنای دیگریست. نگاه اسلام به زن نه نگاه کالائی است و نه نگاه تحقیرآمیز و دون پایه، بلکه دید این دین مبین به زن دید معنوی و محبت آمیز و ارزشمنداست. زن در اسلام عنصری قابل احترام است و این موضوع در کلیه متون معتبر دینی به وضوح دیده شده است. در اسلام زن نه تنها محدود نیست بلکه دارای آزادی منطقی است و علاوه بر نقش مهم و حساس همسری و مادری با رعایت کردن برخی احکام می تواند فعالیت اجتماعی و سیاسی و مواردی از این دست را در خارج از محیط منزل انجام دهد. زن مسلمان به هیچ عنوان با حجاب محدود نمی شود بلکه با این پوشش خود را از گزند نگاه های الوده مصون می دارد تا با این کار عفت و آزادگی اش مورد هجمه منفی قرار نگیرد. نمونه های بسیاری از این قبیل بانوان را تاریخ اسلام بسیار به خود دیده است. از حضرت مریم(س) به عنوان مادر یک پیامبر گرفته تا حضرت خدیجه و حضرت زهرا و حضرت زینب(سلام الله علیهما)و بسیاری از این دست مصداق بارز  یک زن  مسلمان حماسه ساز در تاریخ دین اسلام هستند که نه تنها با حجاب محدود نگشتند بلکه با صلابت و با متانت و وقار به انجام رسالات خویش اهتمام ورزیدند. شخصیت حضرت زهرا(س) در حمایت از ولایت و امام علی(ع) در مدینه با آن کیفیت مطروحه در روایات؛ خطبه های حضرت زینب (س) در کوفه و شام که موجبات زبونی و خارگشتن بنی امیه را فراهم آورد، می توان مواردی از این دست عنوان کرد .پر واضح است در هیچ مکتبی مانند اسلام به مقام والای زن بهای واقعی داده نشده است. با نگاهی به آموزه های تحریف شده دوران قرون وسطی آئین مسیحیت می توان پی برد که به زن با عنوان عنصر گناه می نگریستندو اساسا این موضوع را که حضرت عیسی(ع) فاقد همسر بود را به شیطانی بودن زن نسبت می دادند و همچنین علت لغزش حضرت آدم (ع) در تناول کردن از میوه شجره ممنوعه را وسوسه های همسرش حوا می پندارند در صورتی که اسلام این موضوع را از پایه نادرست می داند و مقدار تقصیر حوا را همان اندازه می داند که حضرت آدم (ع) مرتکب آن عمل شد و موجبات بیرون راندنشان از بهشت را فراهم آورد. با نگاهی گذرا به احکام شرع مبین اسلام پیرامون مقام زن می توان به ارج و منزلت این عنصر ارزشمند در نزد خداوند پی برد.
خواهرم حجاب محدود به زمان و مکان نیست. محدود به اسلام هم نیست. فرهنگی عینیت یافته در بین ایرانیان بوده؛ هست و خواهد بود. حجاب تو محدودیت برایت نمی اورد. بلکه باعث مصونیت تو از نگاه های شهوت بار مردان هوسباز و بیمار دل می شود. چادر مشکی رنگ تو تابلوی "نه" برای نگاه هزاران چشم بیماری است که در مقابل رنگ سیاه چادرت پلک روی پلک میگذارند و تسلیم "نه" قدرتمند تو می شوند. خواهر مسلمان ایرانیم حجاب تو اجر و مزدش بیشتراز جهاد اصغر و اکبر نباشد کمتر نیست. آری حجاب به مانند صدفی می ماند که از گوهر وجودی ات با جان و دل در برابر صدمات و  آفات متصور  محافظت می نماید و دست دست در ازان به حریم پاکت را کوتاه می کند.

انتهای متن/ع1

منبع:/tanineyas