به گزارش "پایگاه اطلاع رسانی سازمان بسیج پیشکسوتان جهاد و شهادت"  سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه‌ای مشترک، از انحلال سازوکار مالی «اینستکس» (Instrument in Support of Trade Exchanges) خبر دادند. سازوکارمالی موسوم به اینستکس درحقیقت جایگزین اروپایی برجام بود. شاید در چند سال اخیرخبرخاصی درباره این سازوکارمالی منتشرنشده بود اما در حد فاصل زمستان 1397 وپاییز1398،این کلیدواژه درصدراخبارقرارداشت ورسانه‌های زنجیره‌ای وبرخی مقامات دولت قبل با آب وتاب ازآن نام برده و به تعریف و تمجید از این کانال مالی می‌پرداختند.
«اینستکس نشان داد اروپا می‌تواند مستقل عمل کند(روحانی؛14 بهمن 97)»، آقای روحانی اروپا کی مستقل عمل کرده است؟«اینستکس ارزشی استراتژیک دارد(ظریف؛ 10 تیر 98)»،آقای ظریف در مدت سه سال مسولیت شماها اینستکس چه اثری داشته تا برسد به استراتژیک بودنش . اینستکس بعنوان یک سازوکار تجاری برای حفظ روابط اقتصادی با ایران... فی نفسه ارزشمند است(عراقچی؛9آذر 98)»،آقای عراقچی سازوکار تجاری بودن اینستکس برای حفظ روابط اقتصادی باایران را بیان کنید. «اينستكس حكم دلار كاغذي را دارد وبيشتر از ايران، در جوامع بين‌المللي تاثيرگذار است وفعال شدن آن مي‌تواندايران‌هراسي كه دردنيابه‌وجود آمده وباعث شده كمترشركتي ريسك معامله با ايران را قبول كند، تعديل کند (روزنامه اعتماد)» روز نامه اعتمادآیا اینستکس توانست حکم دلار کاغذی را داشته ومعامله با ایران را تعدیل کند؟.«اینستکس کلید خورد؛ باید به اینستکس فرصت داد؛ سازو‌کاری که اثر سیاسی آن برای گذراز دام افراطیون مهم‌تر از گشایش‌های اقتصادی آن است.(روزنامه شرق)»،سه سال فرصت به اینستکس توانست سازوکاری ایجادکندتاازدام افراطیون وگشایش های اقتصادی حاصل آن باشد. «فرصت‌های اینستکس(روزنامه اعتماد)»روزنامه اعتماد فرصت های اینستکس در مدت سه سال چه بود؟و.. اظهارات و تحلیل‌ها دیگر بماند. وقتی غیر واقع ودروغ بوسیله افراد مسئول وبعضی روز نامه های همسو گفته شود «به طور قطع اعتماد مردم نسبت به آن افراد وروزی نامه ها ازبین می رود.»
نکته قابل توجه اینجاست که درهمان مقطع منتقدان دولت بااستناد بدلایل فنی و کارشناسی تأکید داشتند که این سازوکار مالی، منفعتی برای ایران نداشته و قابل دفاع نیست.
پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در اردیبهشت 1397، اروپایی‌ها وعده دادند که حداکثرتا ۱۰خردادهمان سال بسته پیشنهادی خود مبنی بر تضمین اجرای تعهدات برجامی را ارائه دهند. بر همین اساس اروپا می‌بایست پس از خروج آمریکا از توافق، یک قطعنامه در واکنش به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ توسط آمریکا صادر می‌کرد، با تحریم‌های آمریکا مقابله می‌کرد، روابط بانکی برای تجارت با ایران را تضمین می‌کرد و درباره خرید نفت از ایران تعهد می‌داد و همچنین از مطرح کردن موضوع موشکی و منطقه‌ای امتناع می‌کرد.
اما هیچ‌کدام از موارد فوق رخ نداد و در نهایت اروپا وعده داد که یک کانال مالی- که حتی یک دهم تعهدات برجامی نیز نبود- را راه‌اندازی خواهد کرد. روزها و هفته‌ها و ماه‌ها سپری شد و تعهدات برجامی اروپا که- به‌دلیل گستاخی طرف اروپایی و انفعال دستگاه دیپلماسی دولت قبل- به کانال مالی تقلیل داده شده بود،دردو مرحله به «اس‌پی‌وی» (مبادله نفت در مقابل کالا)و سپس «اینستکس»(مبادله پول نفت دیگر کشورها باغذا و دارو) رسید! براساس آنچه در اینستکس آمده بود ایران باید ارز حاصل از فروش نفت را به بانک‌های اروپایی منتقل می‌کرد. درمقابل ازکشورهای اروپایی- و نه هیچ جای دیگر- کالا خریداری می‌کرد، آن هم نه هر کالایی، بلکه فقط اقلام دارویی و غذایی. در همان مقطع بانک‌های اروپایی به صراحت تأکید کردند که تصمیم آمریکا در‌باره تحریم روابط تجاری با ایران را محترم می‌شمارند و حاضر به نادیده گرفتن آن نیستند!جواب دولت قبل چیست؟(دولت قبل مقید به ضعیف وذلیل نشان دادن ملت به غرب بود.)
اما انحلال اینستکس توسط اروپا، جدید‌ترین مصداق نگاه حکیمانه و دوراندیشانه و عمیق رهبر معظم انقلاب به حوزه‌های مختلف و از جمله حوزه سیاست خارجی است. رهبر حکیم انقلاب- 1 فروردین 1398- در اجتماع زائران حرم مطهر رضوی فرمودند: «در قضیه برجام، وظیفه اروپایی‌ها چه بود؟ خب یک قرارداد هفت‌جانبه‌ای بسته شده بود- شش کشور و ایران این طرف؛ هفت کشور- یک‌طرف که آمریکا است خارج شد؛ وظیفه طرف‌های دیگر چه بود؟وظیفه اروپایی‌ها این بودکه می‌ایستادند درمقابل آمریکا، می‌گفتند ما به تعهد خودمان پایبندیم؛ تعهد آنها این بود که تحریم‌ها به‌طور کلّی برداشته بشود؛ باید محکم می‌ایستادند، امابابهانه‌های مختلف نَایستادند.علاوه‌براینکه درمقابل آمریکا نَایستادند، خودشان هم درعین اینکه مدام به ماتأکید کردندومی‌کنندکه «مبادا از برجام خارج بشوید»، عملاًازبرجام خارج شده‌اند؛یعنی حتی تحریم‌های جدیدی راعلیه ایران به وجود آورده‌اند».
ایشان در ادامه تصریح کردند: «این رفتار اروپایی‌ها است؛ از اینها می‌شود توقع داشت؟ این کانال مالی‌ای هم که اخیراً مدام گفته می‌شود یک کانال مالی درست کرده‌اند، این به شوخی شبیه‌تر است؛ البته شوخی تلخی است. این هیچ معنی‌ای ندارد؛ آن چیزی که وظیفه آنها است با آنچه آنها دارند مطرح می‌کنند زمین تا آسمان فرق می‌کند. در آخرین مسئله بین‌المللی ما، باز اروپایی‌ها مثل گذشته از پشت خنجر زدند، به ما خیانت کردند. از اینها توقع نمی‌شود داشت؛ هیچ توقعی نمی‌شود داشت».
رهبر معظم انقلاب همچنین 10 مرداد 99 در بخشی از بیانات به مناسبت عید قربان فرمودند: «اروپایی‌ها هیچ کاری برای مقابله با تحریم‌های آمریکا نکردند و آنچه که به نام اینستکس نیز مطرح کردند، بازیچه‌ای بود که محقق نشد».
بله،اینستکس بازیچه‌ای بود که محقق نشد. دقیقا مشابه ماجرای توافق سعدآباد در حدفاصل سال‌های 82 تا 84 در دولت اصلاحات. عهدشکنی و گستاخی اروپایی موجب شدتاهیچ دستاوردی ازتوافق سعدآبادعایدمردم کشورمان نشود. اروپادر موضوع برجام نیز دقیقاً مشابه سعدآباد عمل کرد.تنها دریک نمونه،«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه سابق- مهر ۹۶(دو سال پس از امضای برجام)- گفت: «حتی نمی‌توانیم یک حساب بانکی در انگلیس باز کنیم».
اروپا با انحلال سازوکار بی‌فایده اینستکس، ضمن اثبات پادویی برای آمریکا، بار دیگر ثابت کرد که به هیچ عنوان قابل اعتماد نیست. حالا سؤال این است: (یک) اقدامی همچون انحلال سازوکار مالی اینستکس توسط اروپا، آن هم چندین سال پس از اثبات بی‌خاصیت بودن آن، چه دستاوردی برای طرف اروپایی دارد؟
(دو)گرفتن حق زایل شده مشمول مرور زمان نمی شود دولت گذشته لازم است به حقوق نابود شده ملت پاسخ گو باشد.
انحلال کانال بی‌خاصیت اینستکس،باهدف تأثیرگذاری روانی بربازار ارز و تلاش مجدانه دولت درحوزه سیاست داخلی وهمچنین رویکردفعال، پویا و مقتدرانه در سیاست خارجی، دشمن رادرجنگ ترکیبی علیه مردم ایران ناکام گذاشته است.بافاصله‌ای کوتاه پس ازاعلام خبر انحلال اینستکس ،خبر توافق ایران و عربستان در پکن، در صدر اخبار قرار گرفته ومعادلات آمریکاواسرائیل واروپا درعملیات روانی ذیل جنگ ترکیبی رابه هم می‌ریزد.
درکنارافول روزافزون آمریکا،این روزهارژیم صهیونیستی نیزوضعیت بغرنج واسفناکی دارد.درحال حاضرفقط یک رژیم سیاسی دردنیا است که مقامات آن به قریب‌الوقوع بودن فروپاشی‌اش شهادت می‌دهند و آن، رژیم موقت اسرائیل است.
بنابر مستندات متعدد، درشرایط فعلی، ایران در منطقه غرب آسیا ابتکار عمل را در دست دارد. کارشناسان معتقدند که ‏از سرگیری روابط ایران و عربستان یکی از پیشران‌های گسترش و تقویت گروه ‎بریکس ‎پیمان شانگهای ودر نهایت تضعیف ‎پترودلار خواهد بود. گاردین درگزارشی نوشته است:«توافق ایران وعربستان نشانگرعزم ریاض برای سیاست خارجی مستقل از غرب است».
پیش ازاین،باکمال تاسف برای غربگراها وعاشقان غرب«نیکلا سارکوزی»رئيس‌جمهور اسبق فرانسه گفته بود«محوریت جهان در حال گذار از غرب دیروز به شرق امروز یعنی آسیا است. ما درگذشته برجهان تسلط داشتیم،اما درحال حاضربه هیچ وجه مسلط نیستیم». «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در اظهارنظری مشابه گفته بود: «تحلیلگران مدت‌هاست درباره پایان سیستم تحت رهبری آمریکا و ورود به عصر آسیا صحبت می‌کنند. این اکنون در مقابل چشمان ما اتفاق می‌افتد... ما در دنیایی بدون رهبری زندگی می‌کنیم که در آن آسیا به‌طور فزاینده از نظر اقتصادی، امنیتی و فن‌آوری اهمیت پیدا خواهد کرد.» همان‌طور که مقامات ورسانه‌های غربی اذعان کرده‌اند،نظم جهانی به‌سرعت درحال تغییر است و نقش ایران در این نظم جدید، غیرقابل انکار است. دیگر تاریخ فریب ملت ها گذشته است وزمان سیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون فرا رسیده است.(سوره شعراآیه127) گردآوری بسیجی پیشکسوت محمد صادقی