پایگاه اطلاع رسانی بسیج پیشکسوتان جهاد و شهادت

گروه حماسه و دفاع مقدس  "بسیج پیشکسوتان "  ايران، تنها كشور پیشگام در تولید هواناوهای مجهز به موشكهاي سطح به سطح برد بلند است.

هاورکرافت، شناوري دو منظوره (آبي- خاکي) است که به روش هوابرد و با استقرار روي بالشتکي از هواي فشرده به‌آساني و با نيروي رانش نسبتاً کمي روي سطوح آبي و خاکي حرکت مي‌کند. هواي ورودي به هاورکرافت از طريق پروانه (fan) به زير سازه و بالشتک‌ها منتقل شده و سبب خيزش (hovering) يا بلند شدن وسيله از روي سطح و استقرار آن بر روي توده‌اي از هواي تحت فشار مي‌شود. بدين ترتيب در زمان حرکت نيروي مقاوم شناوري تا حد قابل توجهي کاهش مي‌يابد و هاورکرافت با استفاده از سيستم رانش و ملخ هوايي به حرکت در مي‌آيد.
در اين شناورها به سبب جدايي سطح استقرار و بدنه شناور (وجود فاصله هوايي بين آنها)، استفاده از سيستم‌هاي رانشي آبي (مثل واترجت) ميسر نيست. معلق شدن هاورکرافت روي قشري از هوا اين امکان را فراهم مي‌کند که با نيروي کمي بتوان جهت حرکت آنرا تغيير داد. از طرفي اين ويژگي، حساسيت هاورکرافت را در برابر نيروهاي ناخواسته خارجي (نظير بادهاي جانبي و امواج) به شدت افزايش مي‌دهد، از اين رو سيستم‌هاي کنترلي خاصي براي اين شناورها طراحي شده است که در ساير شناورهاي دريايي وجود ندارد.
از آنجا که سرعت هواناوها به طور متوسط به بيش از ۱۲۰ كيلومتر در ساعت نيز مي‌رسد و احتياجي به کناره‌گيري در بندر نيز ندارد بسيار مورد توجه کشورهاي پيشرفته در انتقال تجهيزات و نيرو است.
هواناوها قابليت حرکت در ساحل را نيز دارند که اين خود مزيت بزرگي است زيرا ساير شناورها از جمله کشتي، ناو يا ناوشکن از اين قابليت بهره‌مند نيستند. 

* توانمندي هاي کلي هاورکرافت 

هاورکرافت به سبب ويژگي هاي خاص طراحي، داراي توانمندي هاي ويژه اي در زمينه هاي مختلف است.
به طور خلاصه، توانمندي هاي هاورکرافت‌هاي رده متوسط را مي‌توان به شرح زير برشمرد :
• انجام عمليات آمادي و پشتيباني در رزم دريايي، به‌ويژه در مناطق باتلاقي، لجنزار، آبراه هاي ناشناخته، مناطق کم عمق و مرداب هاي پوشيده از گياهان دريايي و نيزار
• انجام عمليات گشت ساحلي، مبارزه با قاچاقچيان و انجام عمليات تعقيب و گريز از نواحي کم عمق دريايي تا اغلب قسمت هاي نوار ساحلي
• انجام عمليات هيدروگرافي و بسترشناسي دريا، مطالعات علمي در مناطق ساحلي و فلات قاره و ايجاد آزمايشگاه سيار جهت امور مطالعاتي
• انجام عمليات باربري و مسافربري به جزاير کوچکي که عملاً امکان ساخت اسکله و بندرگاه در آنها توجيه اقتصادي نداشته و فاقد چنين تأسيساتي هستند
• انجام عمليات امداد رساني در زمان وقوع حوادث غيرمترقبه, به‌ويژه سيل و آب گرفتگي, و کمک به مصدومين و مجروحين حادثه
• انجام عمليات زيست محيطي، جمع آوري لکه هاي نفتي در امتداد ساحل و جلوگيري از تخريب و آلودگي محيط زيست در مناطق کم عمق
• انجام عمليات گشتي با سرعت زياد و جابه جايي فرماندهان و خدمه شناورهاي دريايي و پوشش دادن نيازمندي هاي سازمان بنادر و کشتيراني
• عمليات مين گذاري و مين روبي در سطح آبراه هاي بين المللي و تنگه هاي پر تردد و ... 

* تاريخچه ساخت هاورکرافت 

اولين هواناو در سال ۱۹۵۲ميلادي توسط يک انگليسي به نام کريستوفر کاکرل ساخته شد و در طول اين زمان نيز ساختار کلي آن تغيير نکرد و تنها در سيستم‌هاي ناوبري و جي.پي.اس آن تغييراتي حاصل شده است.
کاکرل با آزمايش‌هاي ساده‌اي به‌وسيله موتور يک جاروي برقي و دو قوطي استوانه‌اي اصول کاربردي يک وسيله نقليه متکي به بالشتک هوا را ثابت کرد. وي نشان داد که زماني که بالشتک با فشار به بيرون بدمد وسيله نقليه به آساني بر روي سطح جنبش‌پذير خواهد بود. اين کار به آن وسيله نقليه امکان حرکت بر روي گل نرم، آب و مرداب و مانداب و همچنين زمين سفت را مي‌دهد. 

* ورود هاورکرافت به ايران 

مطالعه تاريخچه حضور هاورکرافت در ايران و نيز بررسي موقعيت جغرافيايي کشور، در درک نياز ايران به حضور چنين وسايلي در ناوگان حمل و نقل کشوري مؤثر است.
در خلال سال هاي ۱۹۶۸-۱۹۷۵ نيروي دريايي ايران اقدام به خريد ۸ فروند هاورکرافت SR.N۶ و ۶ فروند هاورکرافت BH-۷ نمود.

* اهميت هاورکرافت براي ايران

ايران با داشتن مرز آبي در حاشيه شمالي خليج فارس و با تملک بيشترين تعداد جزاير در محدوده آب هاي منطقه و با توجه به جغرافياي منطقه به وسايلي نيازدارد که بتواند به کمک آن ها در کمترين زمان و در هر منطقه از نوار ساحلي مرزي و محدوده جزاير ايراني، به انجام عمليات نظامي و به ويژه جابه جايي نيرو بپردازد.
امنيت در خليج فارس مهمترين موضوع مورد توجه توليد کنندگان نفت منطقه و بزرگترين مصرف کنندگان نفت جهان است. پس نقش هاورکرافت در تأمين توازن دفاعي کشور حائز اهميت بسيار است. 

* توليد هاورکرافت ايراني

ايران جزو معدود کشورهايي است که در همان سال هاي اوليه توليد هاورکرافت نظامي در دنيا، با ساخت هواناو "يونس" به تکنولوژي اين نوع شناورها دست يافت ضمن اينکه بزرگترين ناوگان هاورکرافت در سطح منطقه متعلق به ايران است.
نخستين هواناو ساخت ايران در پژوهشكده اثرسطحي فارس طراحي و با نام «يونس ۱۰» به بهره‌برداري رسيد و پس از ساخت آن نمونه بزرگتري به نام «يونس ۲۱» با قابليت حمل ۲۰ نفر آغاز شد.
پس از طراحي و ساخت اين دو هواناو، ساخت هواناوهاي کوچکتر نيز در دستور کار قرار گرفت زيرا اين تجهيزات قابليت عبور از سطوح جزر و مد کرده را بر خلاف کشتي‌ها و ناوها دارند.
 

یونس 22

همچنين يکي از جديدترين هواناوهاي جمهوري اسلامي ايران، هواناو يونس ۲۲ است که در ساخت آن آلياژي به کار رفته است که مدت زمان بيشتري از زنگ‌زدگي در امان است و سوخت آن نيز با نمونه‌هاي قبلي تفاوت دارد که اين خود به لحاظ اقتصادي نيز به صرفه‌تر است.
ضمن اينکه هواناو يونس ۲۲ داراي سطح شيب‌دار(stern ramp) محکمي براي خروج سريع نيروها است.
همچنين ميزان "ديس پليس منت" يا جابجايي آن نيز قابل توجه است؛ مقدار آبي که يک شناور وقتي به آب مي‌افتد جابجا مي‌کند "ديس پليس منت" ناميده مي‌شود که اين مقدار برابر با وزن خود شناور است و اين عاملي در جهت حرکت شناوري يک جسم روي آب است.
منظور از اين جابجايي جرمي بوده که البته ديسپليسمنت حجمي نيز داريم که توضيح درباره آن از حوصله بحث هاورکرافت‌ها خارج است.
با توجه به اهميت استفاده از هاورکرافت و استراتژي نظامي ايران، تنها كشوري که هواناوها را به موشكهاي سطح به سطح برد بلند مجهز کرده ايران است.
در هيمن زمينه معاون عمليات نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران گفت که براي نخستين بار سامانه هاي موشكي بر روي هواناوها يا هاوركرافتهاي نيروي دريايي ارتش بكار گرفته شد.
امير دريادار دوم سيدمحمود موسوي افزود:ايران تنها كشور در جهان است كه هواناوهاي موجود نيروي دريايي را به موشكهاي سطح به سطح برد بلند، مجهز كرده است.
انتهاي پيام/

پایگاه 598