حجت‌الاسلام حسن روحانی که در سال 1346 مدتی در عراق و در جمع همراهان امام خمینی حضور داشت، خاطراتی از نحوه عزاداری شیعیان در اربعین آن سال و تشرف امام به زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین دارد.
عزاداری زوار امام حسین(ع) در ایام اربعین
وی در کتاب خاطرات خود که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است درباره عزاداری شیعیان در کربلا در ایام اربعین می‌گوید: چند روز به اربعین [سال 1346 شمسی] مانده بود، من با دوستان طلبه از نجف به كربلا مشرف شدیم و در حسینیه مرحوم آیت‌الله بروجردی سكونت گزیدیم.
شهر كربلا در ایام اربعین بسیار شلوغ است و هیئت‌های عزادار از شهرهای مختلف عراق به آنجا می‌آیند و مراسم بسیار پرشور عزاداری دارند. هر هیئتی نیز اطعام دارد و در محل حسینیه‌ها به مردم شام و ناهار می‌دهند. ما هم در آن روزها مثل همه مردم موقع ناهار یا شام در حسینیه‌ها اطعام می‌شدیم.
در مدت 48 ساعت، صدای بلندگوهای هیئت‌ها اصلاً قطع نمی‌شد و هیئت‌ها به نوبت وارد صحن مطهر امام‌حسین(ع) می‌شدند و از آنجا به حرم می‌رفتند و بعد بیرون می‌آمدند و از صحن خارج می‌شدند و به سمت حرم حضرت ابوالفضل(ع) حركت می‌كردند.
یكی از نكات جالب برای ما نحوه عزاداری عراقی‌ها بود. حركات ویژه‌ای به نام "هوسه" داشتند و معمولاً در میان اشعار عزاداریشان، اشعار سیاسی هم داشتند. آن سال چون جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل بود، اشعار آن‌ها هم در این رابطه بود. از طرف دیگر در ضمن اشعار عزاداری، اشعار بسیار زیبایی هم بود مثلاً جمله معروف «ابد والله ما ننسی حسینا» برای ما بسیار جالب بود.
وقتی دسته‌های عزادار وارد صحن حضرت عباس(ع) می‌شدند، با شعار «یا ویل علی العباس» به سر می‌زدند و وارد حرم قمر بنی‌هاشم می‌شدند. معمولاً در میان دسته‌های عزادار، طلاب دیده نمی‌شدند. در آن سال حدود بیست سی نفر از طلاب ایرانی تصمیم گرفتیم كه در شب اربعین در میان دسته‌های عزادار شركت كنیم و به عزاداری بپردازیم، كه این كار را كردیم.
تشرف امام خمینی به زیارت کربلا در روز اربعین
حجت‌الاسلام حسن روحانی درباره تشرف امام خمینی به زیارت امام حسین(ع) در اربعین سال 1346 می‌گوید: در كربلا نزدیك حرم حضرت ابوالفضل(ع)، منزلی در اختیار امام بود كه هرگاه امام به كربلا می‌رفتند، در آن منزل سكونت می‌كردند.
امام شب‌ها در حسینیه آقای بروجردی نماز جماعت مغرب و عشا را اقامه می‌كردند. در شب‌های عزاداری هم بعد از نماز، مرحوم آقای كوثری می‌آمد و روضه می‌خواند.
شب اربعین كه در كربلا بودیم، پس از نماز مغرب و عشا كه در پشت‌بام حسینیه آقای بروجردی اقامه شد، آقای كوثری روضه مفصل و جانسوزی خواند. شب اربعین در كربلا فوق‌العاده شلوغ بود و انبوه جمعیت در همه جا دیده می‌شد. ازدحام جمعیت به گونه‌ای بود كه رفت و آمد بسیار سخت و مشكل بود و به دلیل شلوغی زیاد، تنه زدن یا هُل دادن مردم به یكدیگر بسیار عادی و معمولی بود.
بدین جهت با چند نفر از دوستان تصمیم گرفتیم با یك فاصله چند متری، پشت سر امام حركت كنیم و ایشان را از حسینیه آیت‌الله بروجردی تا منزل محل اقامت‌شان همراهی كنیم؛ با اینكه می‌دانستیم امام به كسی اجازه نمی‌دهد، پشت سرش حركت كند. علت تصمیم ما این بود كه احتمال می‌دادیم ممكن است در اثر ازدحام جمعیت در خیابان‌ها كسی به امام تنه بزند و خدای ناكرده ایشان به زمین بخورد یا دسته‌های سینه‌زنی راه عبور را سد كنند و امام نتواند به راحتی به منزل برسد.
بدین سبب پشت سر امام، از حسینیه خارج شدیم و با فاصله‌ای چند قدم به دنبال ایشان راه افتادیم. حدود بیست سی متر بیشتر نرفته بودیم كه گویا امام احساس كرد افرادی پشت سرش حركت می‌كنند. ایستاد و به عقب برگشت و به ما فرمود: «كاری دارید؟» پاسخ دادیم: «می‌خواستیم در منزل، خدمت شما برسیم.» امام فرمود: «بعداً تشـریف بیـاوریـد.» سپس به راه خـود ادامـه داد.
به دلیـل عدم رضایت امام نتوانستیم ایشان را تا منزل همراهی كنیم. روز اربعین هم دوباره امام را دیدیم كه در آن شلوغی و جمعیت برای زیارت به سمت حرم امام‌حسین(ع) می‌رفت. با فاصله، پشت سر امام بودیم. ایشان وارد حرم شدند و در بالای سر ایستادند و زیارت را خواندند و بعد از حدود یك ربع ساعت به منزل برگشتند.
دیدگاه ها