2-نیت و تصمیم

همه مکلفین، به غیر از افراد بیمار و اشخاصی که در مسافرت هستند، یا عذر موجه دیگری دارند، از اول ماه مبارک رمضان باید نیت و تصمیم روزه گرفتن این ماه را داشته باشند، برای روزه گرفتن آماده شوند، اراده ی محکم به کار گیرند، و بر این نیت و اراده هم استمرار بخشند.

معنای نیت، همان تصمیم و ارده و آماده شدن است، و احتیاج به لفظ و کلماتی هم ندارد، اما نکته ای که از نظر فقهی دارای اهمیت است و در صحت و سلامت روزه نقش تعیین کننده دارد این است که همه ی مکلفین بدون ترس و تردید، بیم و هراس، اظهار عجز و ناتوانی و اضطراب و دلهره برای روزه گرفتن تصمیم بگیرند، با کمال ایمان و اراده آن را شروع کنند و برای استمرار به پایان رساندن آن هم به تصمیم و اراده ی خود باقی و استوار باشند.

امام خمینی(ره) می فرمایند: همانطور که برای شروع روزه نیت واجب است، در طول روزه هم این تصمیم و نیت باید استمرار داشه باشد. بنابراین اگر کسی در بین روزه تصمیم به قطع کردن و باطل نمودن و رها شدن از روزه بگیرد، روزه ی او باطل می شود، اگر چه تا قبل از ظهر از نیت باطل کردن برگردد و تصمیم به ادامه ی روزه داشته باشد.

روی این حساب، افرادی که در خود ضعف و ناتوانی احساس می کنند، و از روزه گرفتن و تحمل اندکی گرسنگی و تشنگی گرفتار بیم و هراس می گردند باید در مورد تقویت نیت و اراده ی خود تجدید نظر، ترس را از جان خود به دور سازند و برای قبله بر اضطراب و آشفتگی خود، و دریافت فیض و فضیلت و عظمت روزه داری، از خداوند مهربان تقاضای کمک و عنایت هم بنمایند.

پیامبر اسلام می فرماید:

از درگاه کبریایی پروردگار خویش، با نیت های خالصانه و دلهای پاک درخواست کنیم، تا شما را برای انجام روزه و تلاوت قرآن در این ماه، توفیق و یاری عنایت فرماید.

آری، به راستی هم برای توفیق به تقویت اراده و برقراری سلامت و انجام روزه، باید از خداوند کمک خواست و هم خود روزه برای تقویت اراده و مبارزه با هوس ها و عادت های ناپسند و زیان بخش نقش موثری دارد.

شاید زیاد مشاهده کرده باشید، انسان در شرایط عادی در برابر تشنگی و گرسنگی زود بی طاقت شده و با اضطراب و پریشانی دست به گریبان می گردد و سر از پا نمی شناسد، اما در پرتو روزه چنین حالتی کمتر به انسان دست می دهد. همچنین در زمینه ی اخلاقی، در اوقات غیر ماه مبارک رمضان، ممکن است مراقب های لازم کمتر باشد، اما در ماه مبارک شخص روزه دار می بایست با اراده آهنین؛ عادت های ناروای اخلاقی را بشکند و از وجود خود دور گرداند.

اگر کسی در مواقع دیگری چنین عادتی داشت، که زبان و دهان او به هرزه گفته، دروغ، غیبت، تهمت، استهضاء دیگران، سخن چینی و نیش زدن آلوده بوده، گوش او آهنگ ناساز و ناروایی استماع می کرده، چشم او به هر خلاف و گناهی می خزید و می لغزیده، و بالاخره سایز اعضای بدن راه خلاف و زشتی را می پیموده، اکنون به برکت روزه، و برای رسیدن به کمال معنوی آن عادت های زشت و زبون کننده را از وجود خود بزداید.

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها فرموده است:

اگر شخص روزه دار، زبان و گوش، چشم و سایر اعضای بدن خود را از گناه و معصیت خداوند محفوظ ندارد، روزه ی کامل نگرفته است.

آری، روزه داری فقط گرسنگی و تشنگی کشیدن نیست، جنبه های معنوی و پرهیز از گناه نیز در آن می بایست مورد توجه دقیق واقع شود، زیرا امام علی علیه السلام هم می فرماید:

برخی از روزه داران، از روزه ی خود جز تحمل گرسنگی و تشنگی بهره ای دریافت نخواهند داشت؟ بدین جهت شخص روزه دار پیوسته باید در حال ذکر و توجه و نیت صادقانه به سر برد و چنین نیتی در او قدرت اراده و مبارزه با عادت های زشت و ناپسند را تقویت گرداند.

برگرفته از کتاب وقایع رمضان و شهادت علی (علیه السلام)

پایگاه اطلاع رسانی" بسیج پیشکسوتان جهاد و شهادت"