بسیج پیشکسوتان: مدیران و کارشنان مراکز مطالعاتی و پژوهشی در روسیه و آسیای مرکزی که با هدف بررسی زمینه‌های همکاری و آشنایی با  توانمندی‌های ایران در زمینه‌های مختلف در تهران به سر می‌برند، امروز (سه شنبه) با حضور در خبرگزاری فارس در جمع خبرنگاران به سئوالات مطرح شده پاسخ گفتند.

در ابتدای این نشست صدیقی ضمن خوش آمد گویی به شرکت کنندگان گفت: جلسه امروز را در حالی آغاز می‌کنیم که نگران وضعیت "عبدالواحد حکیمی" خبرنگار فارس در افغانستان هستیم که از روز شنبه از سوی نیروهای امنیتی افغانستان بازداشت شده است و ما از وی خبری نداریم.

وی افزود: از تمام همکاران رسانه‌ای خود درخواست می‌کنیم برای آزادی خبرنگار فارس در افغانستان با ما همکاری کنند. حکیمی 2 سال است به عنوان خبرنگار فارس در افغانستان فعالیت‌های خبری خوبی داشته است. با نگاهی به عملکرد وی متوجه علاقه‌ شدیدش به منافع ملی کشورش افغانستان می‌شویم.

صدیقی گفت: خبرگزاری فارس آماده پاسخگویی به هر گونه سؤء تفاهم به وجود آمده در راستای دستگیری این خبرنگار است و ما تلاش‌های خود را از طریق کانال‌های دیپلماتیک شروع کرده و امیدواریم این سوء تفاهمات برطرف شود.

وی با بیان پیام خود به ملت افغانستان عنوان کرد: بیش از 30 سال است که ایران پذیرای بیش از 30 میلیون مهاجر افغانی بوده است. ما همسایه هستیم و اشتراکات عمیقی داریم و باید سال‌ها به عنوان 2 همسایه در کنار هم زندگی کنیم.

* در دوران پوتین روسیه توانست نقش یک بازیگر مستقل در منطقه را باز پس بگیرد

در ادامه این نشست در خصوص روی کار آمدن "ولادیمیر پوتین" به عنوان رئیس جمهوری روسیه و نگرش کارشناسان به این موضوع "الکساندر کینازف" فوق دکترای تاریخ ارشد آکادمی علوم علمی روسیه  گفت: من با خوش‌بینی محتاطانه به این موضوع نگاه می کنم.

وی افزود: روسیه کشور یک دست نیست. گروه‌های سیاسی مختلف در این کشور حضور دارند بعد از فروپاشی شوروی و دوران حضور "یلتسین" مقامات عالی روسیه از سوی نخبگانی هدایت شدند که به فکر مسائلی اصلی ملی روسیه نبودند.

کارشناس روس با بیان این که فعالیت‌های مثبت رئیس جمهوری چنین کشور بزرگی بستگی به اطلاعاتی دارد که به او داده می‌شود گفت: متاسفانه در دوران قبل از پوتین در سطح عالی گروه‌های سیاسی ابزارهای قدرت را در اختیار داشتند که منافع‌شان متمایل با اهداف آمریکا بود و وجود این گروه‌ها در عالی‌ترین سطح در سیاست‌های روسیه تاثیر گذار بود.

وی افزود: در مناطق آسیای مرکزی و روسیه گروه‌های سیاسی تصورات خاصی در خصوص روابط با کشورهای آسیایی از جمله ایران داشتند که با واقعیت تطابق نداشت، اما امروز در بین ما کارشناسان و روزنامه‌نگارانی هستند که در بازگشت به کشورهایشان تصورات مربوط به ایران را در رسانه‌های کشورشان تغییر خواهند داد.

کنیازف با اشاره به دوران ریاست جمهوری 2 دوره قبل پوتین گفت: این دوران کاملا متفاوت با دوران یلسین بود. اقدامات دولت پوتین در راستای منافع ملی روسیه بود و در دوران وی روسیه توانست نقش یک بازیگر مستقل در منطقه را باز پس بگیرد.

وی عنوان کرد: امروز رقابت در جهان وارد مرحله جدی شده است و مقامات عالی روسیه در روابط بین‌الملل باید اقدامات صریح و قاطعانه ای از خود داشته باشند.

* هدف از اتحاد اوراسیا ایجاد تقابل با منافع کشورهای منطقه نیست و اعضا فقط به دنبال اهداف ملی خود هستند

در ادامه خبرنگار روزنامه جوان در خصوص اتحادیه اوراسیا و نحوه عملکرد و راه‌های تقویت و قدرت‌گیری آن پرسید.

در پاسخ به این سئوال "ویرانیکا کراشنینیکاوا" رئیس مرکز مطالعات سیاست خارجی روسیه  گفت: در بیشتر کشورهای آسیای مرکزی مشکلات زیادی وجود دارد. ولی به صورت کلی تائید می‌کنم که بحث ضرورت برای همگرایی در این کشورها احساس می‌شود.

وی افزود: در پایان دهه 40 و آغاز دهه 50 می‌توانیم همگرایی را در کشورهای اروپایی بینیم و آن زمان همگرایی در مباحث اقتصادی شروع شد مثل اتحادیه ذغال سنگ.

کراشنینیکاوا با اشاره به هسته اتحادیه اوراسیا گفت: روسیه، قزاقستان و بلاروس این اتحادیه را تشکیل داده‌اند و هم اکنون نیز در مسیر همگرایی حرکت می‌کنند.

وی عنوان کرد: اتحادیه گمرکی وارد مرحله قانونی خود شده و کمیسیون اوراسیا فعالیت‌های خود را آغاز کرده است و زمینه‌های مناسب برای ایجاد اتحادیه فراهم شده است.

رئیس مرکز مطالعات سیاست خارجی روسیه گفت: در منطقه چندین سازمان بین‌المللی وجود دارد که دارای زمینه‌‌های زیادی برای همکاری دارند مثل سازمان همکاری‌های شانگ‌های که به نظر می‌رسد این سازمان و اعضای آن سود بیشتری برای ایران خواهند داشت. 

همچنین "سانات کوشکومبایف" فوق دکترای سیاسی و پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات استراتژیک قزاقستان در ادامه پاسخ به این سؤال گفت: ما به اتحادیه اوراسیا قبل از هر چیز به عنوان یک فرصت برای همکاری‌های اقتصادی نگاه می‌کنیم کشور من قزاقستان 16 میلیون جمعیت دارد. در شرایط نظام موجود اقتصادی راه منطقی در راستای منافع ملی همگرایی اقتصادی است.

کوشکومبایف افزود: برای به نتیجه رسیدن در این اتحادیه نیاز به اتحادیه سیاسی نیز است، اما هدف این اتحاد ایجاد تقابل با منافع کشورهای منطقه نیست و اعضا فقط به دنبال اهداف ملی خود هستند.

* منافع سازمانی تولید و قاچاق مواد مخدر دورتر از افغانستان و در بانک‌های آمریکا، سوئیس و انگلیس است

"پرویز نعمت‌اف" از رادیو روسی در مورد مسئله امنیت منطقه‌ای و افغانستان و وجود چالشی به نام مواد مخدر از کارشناسان حاضر سؤال پرسید که "الکساندر کنیازف" در پاسخ به این سؤال گفت: در روسیه و کشورهای منطقه از نیمه دهه 90 به صورت تصنعی این فکر دنبال شد که نیروهای آمریکایی و ناتو ضمن حضور در افغانستان امنیت روسیه و آسیا مرکزی را در مقابل با طالبان تامین خواهند کرد.

وی افزود: همچنین در بحث‌های اخیر در خصوص خروج نیروهای ناتو از افغانستان می‌توان این تصور را داشت که با این اقدام ناتو و آمریکا منطقه با فاجعه‌ای مواجه خواهد شد، اما من فکر می‌کنم از طرف طالبان برای کشورهای آسیای مرکزی و روسیه تهدید نظامی وجود نخواهد داشت.

کنیازف با اشاره به این که طالبان علاوه بر اینکه یک گروه تندرو و تروریستی است گفت:  تمام شایعاتی که طالبان به دنبال به دست آوردن سمرقند و بخار و رسیدن به مسکو تصورات سیاسی است که در دهه 90 ساخته و پرداخته شد. به نظر من قلمرو کشوری که دچار هرج و مرج است مشکلات مختلف مثل حضور نیروهای تروریستی و قاچاق مواد مخدر را نیز دارد.

وی عنوان کرد: این یک واقعیت است که تا پیش از ورود آمریکایی‌ها و حتی پس از حضور آنها این هرج و مرج در افغانستان وجود دارد. در زمان مدیریت طالبان تولید مواد مخدر به  کمتر از 20 سال گذشته رسیده بود البته این به معنای مثبت بودن آنها نیست، چرا که طالبان پرورش خشخاش را بر اساس منافع خود هدایت می‌کرد.

کنیازف گفت: فکر می‌کنم منافع سازمانی تولید و قاچاق مواد مخدر بسیار دورتر از افغانستان و در بانک‌های آمریکا، سوئیس و انگلیس است. 

این کارشناس روس در خصوص نقش روسیه در ایجاد ثبات در افغانستان گفت: روسیه باید به صورت قاطع با همکاری پاکستان از ورود تجهیزات به افغانستان جلوگیری کند. روسیه در حال حاضر ابزارهای تاثیر گذار بر آمریکا را دارد.

* مثلث چین، روسیه و ایران در منطقه خاورمیانه یک سازه مهم را تشکیل می‌دهد

در خصوص سؤال دیگر خبرنگار رادیو روسی که درباره وضعیت سوریه و نقش حمایتی روسیه از آن بود "ویرانیکا کراشنینیکاوا" گفت: حمایتی که روسیه از سوریه انجام می‌دهد بسیار مهم است و برای ایران نیز به عنوان نزدیکتری متحد از اهمیت بالایی برخوردار است. به نظر من همکاری‌های آشکارتر روسیه و ایران در بحث سوریه بسیار موثر خواهد بود.

وی عنوان کرد: مثلث چین، روسیه و ایران در منطقه خاورمیانه یک سازه مهم را تشکیل می‌دهد. فکر می‌کنم تشکیل اتحادیه روسیه، هند، چین و ایران می‌تواند در منطقه بر ساختارها و منافع مشترک این کشورها تاثیر بگذارد.

* اقدامات آمریکا در مناطقی مانند خاورمیانه بی ثباتی را در پی داشته است

در ادامه این مراسم رویکرد سیاست خارجی نوین پوتین در مورد نوع همکاری قرقیزستان با ازبکستان با آمریکا سؤال یکی دیگر از خبرنگاران بود که "آندرانیک درنکیان" کارشناس مسائل سیاسی و امنیتی روسیه گفت: اگر آمریکا قصد انجام این نوع همکاری‌ها را داشته باشد قطعا روسیه با آن مخالفت خواهد کرد. روسیه از این بابت نگران است که هر نوع همکاری این کشورها با آمریکا منجر به بی ثباتی در منطقه شود. زیرا اقدامات آمریکا در مناطقی مانند خاورمیانه بی ثباتی را در پی داشته است.

* نشانه‌هایی برای احتمال بهبود روابط ایران و روسیه نیز وجود دارد

خبرنگاری از تاثیر روی کار آمدن مجدد پوتین در روابط ایران و روسیه پرسید که "ویرانیکا کراشنینیکاوا" رئیس مرکز مطالعات سیاست خارجی روسیه پاسخ داد: انتظارات و امیدواری زیادی در این خصوص وجود دارد نشانه‌هایی برای احتمال بهبود روابط ایران و روسیه نیز وجود دارد.

وی فعال شدن مناسبات ایران و روسیه را مورد اشاره قرار داد و گفت: این تغییرات پس از سفر معاون رئیس جمهور آمریکا به روسیه اتفاق افتاد؛ زمانی که وی به صورت صریح از اینکه چه کسی به قدرت برسد سئوال کرد.

ورانیکا ادامه داد: در طول سال گذشته هیئت‌های ایرانی متعددی از روسیه بازدید کردند و امیدواریم این روند توسعه یابد.

خبرنگاری در مورد جایگاه مدودف در دولت پوتین پرسید که" الکساندر کنیازاف" فوق دکترای تاریخ و کارشناس مسائل سیاسی گفت: در آینده نزدیک بر اساس تعهداتی که پوتین داده، مدودف نخست وزیر می‌شود.

وی افزود: مدودف در 4 سال گذشته ضعف‌هایی را داشته و تا زمانی که اشتباه جدی را در آینده نداشته باشد نخست وزیر خواهد بود و ادامه حضورش به نحوه فعالیت‌‌اش بستگی دارد.

* صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ ایران از سوی رهبر آن مورد تایید و تاکید قرار گرفته است

رویکرد مسکو در قبال برنامه هسته‌ای ایران در دوره پوتین سؤال دیگری بود که "ولادیمیر پلاستون" استاد دانشگاه گفت: پیش از به قدرت رسیدن پوتین بارها بر این نکته تاکید می‌شد که ایران به دنبال انرژی صلح آمیز هسته‌ای است. بر این باورم که پوتین پایبند به این دیدگاه خواهد بود به این شرط که ایران به تعهدات خود پایبند باشد. البته صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ ایران از سوی رهبر آن مورد تایید و تاکید قرار گرفته است.

خبرنگاری در مورد ارتباط فرهنگی بین ایران و روسیه پرسید که "پلاستون" پاسخ داد: در نمایشگاه کتاب که روز گذشته حضور پیدا کردم عمیقا تحت تاثیر قرار گرفتم چرا که ترجمه کتابهای روسی همانند کتاب‌های داستایوفسکی را در کنار کتاب‌های شریعتی دیدم.

وی با بیان اینکه در 20 سال گذشته متاسفانه هیچ یک از آثار شخصیت‌های فرهنگی ایران به روسی ترجمه نشده است یادآور شد: 30 سال قبل برخی کتاب‌ها ترجمه شده و جا دارد که با ترجمه کتاب‌های جدید این زمینه‌های همکاری به صورت جدی دنبال شود.

رشد بنیان گرایی در آسیا میانه سؤال یکی دیگر از خبرنگاران بود که "قاسم شاه اسکندراف" مدیر بخش تاریخ و تحقیقات اختلاف منطقه‌ای در این خصوص گفت: رشد افراط گرایی به وضعیت افغانستان باز می‌گردد اگر نیروهای معتدل روی کار آیند افراط گرایی متوقف خواهد شد در غیر این صورت ادامه خواهد یافت.

* زیرا حضور ایران در این سازمان در شرایط فعلی می‌تواند به سود منافع روسیه باشد

نگاه روسیه به عضویت ایران در شانگ‌های سؤال خبرنگار دیگری بود که "الکساندر کنیازف "پاسخ داد: روسیه تا به حال در مورد شانگ‌های محتاطانه برخورد کرده و و اگر به شانگ‌های به عنوان یک نهاد موثر نیاز داشته باشد باید از عضویت ایران از آن حمایت کند.

وی با بیان اینکه سازمان شانگ‌های نتوانسته به صورت جدی تاثیر گذار باشد یادآور شد: روسیه و چین به دنبال منافع  و اهداف خود هستند. روسیه به شانگ‌های برای دستیابی به اهداف امنیتی خود توجه دارد و چین نیز اهداف اقتصادی را دنبال می‌کند.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه ایران باید اولویت‌های خود در گروه سازمان شانگ‌های را مشخص کند و این موضوع در ورود وی تاثیر گذار خواهد بود، گفت: با این وجود به طول کلی آمدن پوتین تاثیرات زیادی در ورود ایران به شانگ‌های دارد زیرا حضور ایران در این سازمان در شرایط فعلی می‌تواند به سود منافع روسیه باشد.

* حضور نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان عامل تهدید علیه کشورهای منطقه از جمله ایران، هند و چین است

امضای معاهده استراتژیک بین افغانستان و آمریکا و موضع پوتین در قبال آن یکی دیگر از سؤالات بود که "کنیازف" در این خصوص گفت: روسیه به این پیمان نظر منفی دارد.

درنکیان نیز در این خصوص گفت: از نظر روسیه حضور نظامی آمریکا در منطقه عامل بی ثباتی است همچنین کنیازف حضور نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان را عامل تهدید علیه کشورهای منطقه از جمله ایران، هند و چین خواند.

* ملت‌های مختلف از روسیه گرفته تا آمریکا لاتین شیفته پایمردی ایران هستند

بیداری اسلامی در منطقه و تاثیر آن بر آسیای مرکزی یکی دیگر از سؤالات بود که "کوشکومبایف" گفت: از نگاه نظری این تحولات امکان پذیر است و ما شاهد اتفاقاتی در گذشته در قرقیزستان بوده‌ایم. این کشورها هنوز فرصت‌هایی را دارند تا در این مسیر قرار نگیرند.

ورانیکا نیز در این خصوص گفت: امروز شرایط به نحوی است که نقش پیشگامی با جمهوری اسلامی می‌باشد.

وی ایران را الگوی بسیار خوبی برای کشورها و ملت‌های دنیا دانست و گفت: ملت‌های مختلف از روسیه گرفته تا آمریکا لاتین شیفته پایمردی ایران هستند.

منبع:فارس